
Fiqh və şəri hökmlər


Ödəniş yubadıldığına görə alınan cərimə
Əgər malın alğı-satqısı zamanı malın son qiyməti müəyyən edilibsə və kreditlərə bölünübsə, bu alğı-satqı düzgündür.

Nisyə satış
Malın nisyə şəklində onun nağd qiymətindən baha qiymətə satılıb-alınmasının maneəsi yoxdur. Nağd ilə nisyə arasındakı qiymət fərqi riba sayılmır.

İpoteka və kredit ilə ev almaq və ya təmir etmək
Ribalı borc (faizli pul krediti) götürmək haramdır, yəni ribalı borc götürən şəxs günah edir. Amma o, borc (ya kredit) götürdüyü pulun sahibi olur.

Yeni il və Milad bayramı
İsa Məsihin (ə) milad bayramını qeyd etməyin iradı yoxdur, amma elə bir şəkildə qeyd edilməlidir ki, yanlış inancları və ənənələri yaymaq hesab olunmasın.

Lombard
Ribalı borc (faizli pul krediti) götürmək haramdır, yəni ribalı borc götürən şəxs günah edir. Amma o, borc (ya kredit) götürdüyü pulun sahibi olur. Bu şəxs harama düşməmək üçün artıq məbləği verməyi niyyət etməyə bilər, baxmayaraq ki, bu məbləği ondan alacaqlarını bilir.

Bank kartında saxlanılan vəsaitə görə bankın ödədiyi faiz
Əgər bankın verdiyi faiz təşviq və mükafat ünvanında olsa, maneəsi yoxdur.

Banka depozit qoymaq
Əgər bank müsəlmanlara aid olarsa və şəri müqavilələrdən biri əsasında sizə faiz ödəyərsə, bu faizi almağın maneəsi yoxdur. Amma əgər bank kafirlərə aid olarsa, kafirlərdən faiz almağın maneəsi yoxdur. Qeyd edək ki, əgər verilən faiz inflyasiya miqdarından çox olmazsa, onu almağın maneəsi yoxdur. Həmçinin əgər siz faiz almaq niyyətində olmadan banka pul qoysanız, amma bank sizə faiz versə, onu almağın maneəsi yoxdur.

Bankdan pul krediti götürmək
Ribalı borc (faizli pul krediti) götürmək haramdır, yəni ribalı borc götürən şəxs günah edir. Amma o, borc (ya kredit) götürdüyü pulun sahibi olur. Bu şəxs harama düşməmək üçün artıq məbləği verməyi niyyət etməyə bilər, baxmayaraq ki, bu məbləği ondan alacaqlarını bilir. Əlbəttə, əgər alınan əlavə məbləğ inflyasiya və pulun dəyərdən düşməsi miqdarından çox olmazsa, bu, riba sayılmır və onu ödəmək haram deyildir.

Bankda işləmək
Bankın “ribalı pul krediti” əməliyyatlarını aparmağa icazə verilmir və bu işin qarşılığında insanın zəhmət haqqı və maaş almağa haqqı yoxdur. Amma bankın şəriət baxımından haram olan sövdələşmələr ilə heç bir əlaqəsi olmayan şöbələrində işləməyin maneəsi yoxdur. Bu halda əgər şəxs bankın şöbəsinin gəlirindən aldığı maaşda haram malın olduğunu bilmirsə, onu almasının maneəsi yoxdur.

Sosial şəbəkələrdən istifadə
Əgər sosial şəbəkələrdən fəsad törətmək (məsələn, yalan məlumatlar və şayiələr yaymaq, əxlaqa zidd materiallar yaymaq və s.) məqsədilə istifadə edilərsə, yaxud sosial şəbəkələrdən istifadə zamanı günah etmək qorxusu mövcud olarsa, yaxud da sosial şəbəkələrdən istifadə etmək İslamın və müsəlmanların düşmənlərinin güclənməsinə səbəb olarsa, bu hallarda sosial şəbəkələrdən istifadə etməyə icazə verilmir.

Naməhrəmlə ünsiyyətin hüdudları
Naməhrəm kişi və qadın ünsiyyət zamanı şəriətin müəyyən etdiyi hüdudlara (o cümlədən geyim, baxmaq, söhbətin mövzusu, danışıq tərzi və s. baxımından müəyyən edilən hüdudlara) riayət etməlidir. Həmçinin naməhrəmlə ünsiyyət fəsada səbəb olmamalı, bu ünsiyyətdə günah etmək qorxusu mövcud olmamalıdır.

Məhrəm-naməhrəmliyə dair müxtəlif sual-cavablar
İzdivac əqdi bağlandıqdan sonra qayınana kürəkənə məhrəmdir. Hətta qadın ərindən ayrıldıqdan sonra belə, qayınana kürəkənə məhrəm qalır.

Südvermə vasitəsilə məhrəm olan şəxslər
Məhrəmliyə səbəb olan südvermənin səkkiz şərti vardır.

“Məhrəm” ifadəsinin mənası
“Məhrəm” dedikdə, İslam dininə görə bir qrup yaxın qohumlar nəzərdə tutulur ki, onlarla izdivac etmək haramdır.

Əzadarlığın hökmləri
Bir insanın ölümündə üzü və bədəni cırmaqlamağa və bədənə xəsarət yetirməyə icazə verilmir.

Əzadarlığın hökmləri
Ümumiyyətlə, məddahlıq və mərsiyəxanlıq ğina şəklində və günah məclislərinə xas olan bir şəkildə olmamalıdır. Həmçinin ürfə görə, Əhli-beytin (ə) məclislərinə uyğun olmayan bir şəkildə olmamalıdır.

Əzadarlığın hökmləri
Aşura günü oruc tutmaq məkruhdur. Oruc tutulması haram və məkruh olan günlər istisna olmaqla, ilin qalan günlərində oruc tutmaq müstəhəbdir. Tasua günü oruc tutmaq müstəhəbdir.

Əzadarlığın hökmləri
İmam Hüseyn (ə) türbəti o Həzrətin pak qəbrindən və ürfə görə qəbrə birləşən ərazidən götürülən torpaqdır.
